Kennis, expertise en netwerk
De Adviesgroep Kromme Rijncorridor is via verschillende gremia betrokken bij de ontwikkeling van ons mooie gebied. Vanuit kennis, expertise en netwerk hebben we contact met de betrokken overheden en stakeholders in het gebied. Wij adviseren daarbij vanuit onze expertise vooral op de inhoud: hoe kun je ervoor zorgen dat het Kromme Rijngebied zoveel mogelijk waarde biedt aan de huidige én de toekomstige bewoners en gebruikers?

Daarbij dienen zich tal van lastige vraagstukken aan die u bekend zullen voorkomen, ook vanuit een landelijk beeld. Hoe zorgen we ervoor dat natuur en landschap zoveel mogelijk tot zijn recht komt en wordt versterkt, zowel voor de planten en dieren als voor de recreant? Wat betekent dit voor de landbouw? Hoe kunnen we de gigantische woningbouwvraag in onze regio opvangen zonder dat de kwaliteit van het gebied terugloopt of liever nog: wordt versterkt? Hoe zorgen we dat de wettelijke vereisten voor de kwaliteit van natuur, lucht en water geborgd zijn?

Geomorfologische omstandigheden
Het zijn complexe vragen, die allemaal met elkaar samenhangen. Om daar goed en verstandig mee om te gaan is het belangrijk om uit te gaan van de geomorfologische omstandigheden: die bepalen in eerste instantie de kansen en beperkingen. Om een voorbeeld te geven: zand houdt minder goed water vast dan veen of klei. En de waterstromen in het gebied worden van nature bepaald door de geologische structuur. En die structuur heeft op haar beurt uiteindelijk de landschappelijke structuur bepaald. De bodemkundig rijkste gebieden zijn en waren het gunstigst voor menselijk landgebruik, dus werden vooral agrarisch. De natuur werd daardoor vooral ’teruggedrongen’ naar de armere zandgronden. Daaruit is het ontstaan van de bosgebieden op de Utrechtse Heuvelrug te verklaren.

De gebieden met een rijkere bodem, die nu vooral in landbouwkundig gebruik zijn, bieden grote mogelijkheden om de natuur een handje te helpen. Daarmee kan tegelijk de agrarische problematiek worden aangepakt. Boeren kunnen bijdragen door meer natuurvriendelijk te gaan boeren, het land van stoppende boeren kan worden gebruikt om natuurontwikkeling op gang te krijgen. Zo krijgt het ontwikkelen van landgoedachtige bossen zoals Amelisweerd, Overlangbroek en Beverweerd een extra duwtje in de rug.

Flexibiliteit
Daarbij is het begrip flexibiliteit van groot belang. Natuur en landschap, maar ook het gebruik van land door boeren, trekken zich over het algemeen weinig aan van bestuurlijke (gemeente)grenzen. Ontwikkelingen die in het ene gebied onontkoombaar zijn (zoals huizenbouw) kunnen veelal in het omliggende gebied veel makkelijker worden gemitigeerd dan in dezelfde gemeente. Dat vraagt om een samenhangende visie over gemeentegrenzen heen. En om een ontwikkelingsgerichte communicatie en beleidsvorming tussen gemeenten. Provincie Utrecht heeft daarin een coördinerende en faciliterende rol, die ze in de gebiedsprocessen steeds verder doorontwikkelen. Het vraagt ook om het creatief omgaan met bestaande begrenzingen (zoals NNN) en met het bestaande grondinstrumentarium. Daarin is nog veel te winnen.

De Adviesgroep Kromme Rijncorridor blijft met de partijen meedenken hoe dat laatstgenoemde nog meer vorm en inhoud  kan krijgen. En roept bestuurlijk partijen op om af en toe over hun schaduw heen te stappen om de vereiste creativiteit en flexibiliteit in het proces mogelijk te maken.

Tekst: Rob Zakee
Beeld: Kristaps Grundsteins via Unsplash

Over deze column
Tussen Utrecht, De Bilt, Zeist, Bunnik en Odijk en Driebergen ligt een versnipperd en onbekend buitengebied. De Adviesgroep Kromme Rijncorridor zet zich in voor een integrale aanpak van biodiversiteit, klimaat, landbouw en recreatie in dit bijzondere gebied. Regelmatig delen de leden van de Adviesgroep hun ideeën voor de Kromme Rijncorridor in een column zoals deze. Wil je meer weten over de Adviesgroep Kromme Rijncorridor? Neem dan een kijkje op deze pagina.