Het lijkt zo vanzelfsprekend. Vrouwen die ongesteld worden en de producten kopen die daarvoor op de markt zijn. Maar dat geldt lang niet voor iedereen. Vooral jonge meiden kampen met menstruatieschaamte. Als ze dan ook nog eens over onvoldoende middelen beschikken om maandverband te kopen, wordt iets heel natuurlijks een maandelijks terugkerend probleem. Ellen en Jeske bedachten een oplossing. Gratis menstruatieproducten voor scholieren in Zeist. Op twee scholen is het inmiddels zover. Nu de rest nog.
Geen zorgen over maandverband
‘Als er iets is, waar je als jonge meid geen zorgen over zou moeten hebben, is het maandverband’. Maar Jeske, werkzaam bij de afdeling communicatie van MeanderOmnium en MUP-coördinator, weet helaas beter. MUP staat voor Menstruatieproducten Uitgiftepunt. ‘Een plek waar iedereen zonder vragen gratis tampons of maandverband kan halen.’ Ellen was vanuit Stadslab betrokken bij een onderzoek naar menstruatieschaamte. Ze sloegen de handen ineen en pitchten samen hun idee om op elke school gratis producten beschikbaar te stellen.
"Als er iets is, waar je als jonge meid geen zorgen over zou moeten hebben, is het maandverband"
Snel opgepakt
Ellen: ‘We begonnen bij De Breul. Die pakten het meteen op en zijn zelf fanatiek aan de slag gegaan. De facilitair managers hebben gezorgd dat er op drie toiletten dispensers hangen.’ Daarmee is de basis voorzien. Jeske: ‘Je lost een deel van de schaamte op. Op veel scholen kun je wel wat halen bij de conciërge, maar dat wil je natuurlijk echt niet. Alleen heb je met een dispenser nog geen voorraad voor thuis.’ Ellen vult aan: ‘Het is heel fijn voor de eerste nood, maar je mist het educatieve effect. Daarvoor is juist zichtbaarheid nodig.’
Campagne
Het CCZ [een middelbare school in Zeist, red] koos een andere oplossing. Jeske: ‘We werkten samen met de zorgcoördinator, de conciërge en de jongerenwerker van MeanderOmnium. As we speak is de kast met gratis middelen operationeel’. De helderblauwe kast propvol allerlei soorten maandverband en tampons is nog maar het begin. ‘Het kan een echte campagne worden, met lesmateriaal om meer bewustzijn te creëren. Bijvoorbeeld met een simulator, zodat jongens kunnen voelen hoe het is om menstruatiebuikpijn te hebben.’
"Het kan een echte campagne worden, met lesmateriaal om meer bewustzijn te creëren. Bijvoorbeeld met een simulator, zodat jongens kunnen voelen hoe het is om menstruatiebuikpijn te hebben"
Sommige producten zijn duurzamer geproduceerd dan andere, maar zoals Jeske het verwoordt: ‘Dit gaat over de basis. Als je zorgen hebt over maandverband, dan ben je niet per se bezig met een ‘groene of duurzame’ keuze.
Jeske en Ellen bij de kast met gratis duurzame menstruatieproducten.
Bewustwording
Jeske en Ellen deden zelf de inkopen voor de spullen in de kast. Jeske: ‘De verkoopster bij de drogist dacht hartstikke goed met me mee. Ze wist wat fijne producten zijn en bedacht allerlei handige combinaties, zodat we ook nog eens maximaal korting kregen.’ Ellen werd aangesproken door een andere klant. ‘Ze keek in mijn winkelmandje en zei ‘Dat is vast niet allemaal voor jezelf’. Een mooi gesprek volgde. Zo werkt zichtbaarheid in de praktijk.’
Meedoen aan pitch
Eensgezind vertellen Jeske en Ellen hoeveel plezier ze aan het Frisse Pitch-traject hebben beleefd. Jeske: ‘Het pitchen was erg buiten mijn comfortzone. Het werd een topavond, met allemaal leuke mensen en ideeën. Mijn man en dochter zaten met een spandoek in de zaal, zo tof.’ Ellen: ‘Door mee te doen, heb je een deadline voor je idee. Dat dwingt je om te knallen, om concreet te worden. Wat ga je doen en wanneer?’ De vervolgbijeenkomst leverde nieuwe contacten en waardevolle adviezen op. ‘Fijn om elkaar verder te helpen.’
Jeske raadt iedereen aan om een maatje te kiezen. ‘Samen de boer opgaan geeft extra energie. Ik vind het heel leuk voor Zeist dat de Frisse Pitch er is. Je doet iets voor je eigen woonplaats, je komt zelf op plekken waar je niet eerder bent geweest.’ Tot slot: ‘Wees niet te bescheiden, vertrouw op je idee.’
Over de Frisse Pitch Night 2025
Samen Duurzaam Zeist is op zoek naar frisse, duurzame, planetproof, sociale en creatieve ideeën voor gemeente Zeist! Heb jij zo’n fris idee? Meld je dan vóór 7 september 12:00 uur aan via frissepitch.nl. Wie weet krijg jij de kans om tijdens de Frisse Pitch Night op 8 oktober 2025 in Lab Lou jouw plan te pitchen en win jij €1.000 om het uit te voeren.
Tekst // Carol Dohmen
Beeld // Archief Jeske Goedhart